Klimatyzator samochodowy służy do zapewnienia odpowiedniej temperatury i wilgotności wewnątrz kabiny auta, w ścisłej współpracy z systemem jej ogrzewania i wentylacji.
W jaki sposób klimatyzator reguluje wilgotność powietrza wewnątrz pojazdu?
Wilgotne powietrze wtłaczane dmuchawą do wnętrza pojazdu przepływa najpierw przez wymiennik zimna, czyli parownik, i schładzając się na nim, wykrapla wilgoć, która w postaci kondensatu (wody) wypływa rurką pod samochód. Schłodzone, a zarazem osuszone powietrze przepływa następnie przez nagrzewnicę i jest na niej ogrzewane lub nie, w zależności od tego, czy ogrzewanie zostało włączone (ręcznie lub automatycznie). Tak czy inaczej, mamy w kabinie powietrze osuszone - zimne, jeśli jest taka potrzeba w lecie, lub ogrzane, jeśli zostało jednocześnie włączone ogrzewanie w chłodnej porze roku. Dzięki osuszającemu działaniu klimatyzatora jest on niezwykle przydatnym urządzeniem do odparowywania wilgoci z szyb wewnątrz kabiny - oczywiście w ścisłej współpracy z układem ogrzewania i wentylacji pojazdu. Dlatego bardzo ważne jest utrzymanie jego sprawności w ciągu całego roku, a nie tylko w okresie upałów panujących w Polsce najwyżej przez 3-4 miesiące.
Jaka jest różnica między klimatyzatorem "ręcznym" i automatycznym?
Klimatyzacja "ręczna", po jej załączeniu przyciskiem AC, jest regulowana przez kierowcę odpowiednim nastawieniem prędkości obrotowej dmuchawy wnętrza oraz odpowiednim ustawieniem rozdziału powietrza na żądane kierunki jego wlotu do kabiny. Zwiększenie prędkości pracy dmuchawy zwiększa przepływ powietrza przez zimny parownik, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania w kabinie niższej temperatury. W klimatyzacji "automatycznej" kierowca nastawia na sterowniku żądaną temperaturę, a układ automatycznie włącza w razie potrzeby kompresor klimatyzatora, reguluje prędkość obrotową dmuchawy i steruje rozdziałem powietrza na odpowiednie kierunki jego wlotu celem osiągnięcia żądanej temperatury wewnątrz kabiny. Ponadto kierowca może ingerować w działanie automatyki, wybierając ręcznie na sterowniku preferowane przez niego opcje (np. osuszanie szyby przedniej). Nie trzeba chyba przypominać, że po wstępnym przewietrzeniu kabiny należy pamiętać o zamknięciu okien pojazdu dla usprawnienia pracy klimatyzacji oraz dla zaoszczędzenia paliwa, a w konsekwencji pieniędzy.
Jak kierowca powinien dbać o sprawność klimatyzatora?
Klimatyzator samochodowy jest urządzeniem drogim i trudnym do naprawienia, dlatego trzeba dołożyć starań, aby nie uległ uszkodzeniu lub zniszczeniu. Samoistne awarie zdarzają się rzadko, zwykle ich przyczyną jest "stłuczka" powodująca uszkodzenie chłodnicy klimatyzatora (skraplacza), kompresora lub przewodów. Drugą najczęstszą przyczyną uszkodzeń są nagminne do niedawna rozbiórki samochodów na granicy (przy ich sprowadzaniu). Trzecią - rozbiórki przy naprawach blacharsko-lakierniczych lub remontach silników.
Prace te robione są często w sposób nieodpowiedni. Główny błąd polega na rozszczelnieniu instalacji klimatyzacyjnej i pozostawieniu jej bez zabezpieczenia przed wilgotnym powietrzem z zewnątrz. Powoduje ono szybką korozję wnętrza układu (zwłaszcza elementów aluminiowych) na skutek reakcji chemicznych wywołujących kwaśny odczyn. Korozja powierzchni uszczelniających powoduje konieczność przeprowadzania kłopotliwych zabiegów naprawczych dla osiągnięcia szczelności układu. Krótko mówiąc, jeżeli mamy w samochodzie klimatyzator, to w wypadku jego rozszczelnienia musimy natychmiast zadbać o zaślepienie rozłączonej instalacji. Najlepiej, żeby wykonali to fachowo pracownicy zakładu klimatyzacyjnego, którzy jednocześnie doradzą właścicielowi samochodu, jakie części zgłosić do wymiany przy oględzinach szkody w firmie ubezpieczeniowej. Części będzie można wówczas wcześniej zamówić, tak by po naprawie blacharsko-lakierniczej jak najszybciej przywrócić szczelność i sprawność klimatyzatora. Niezachowanie tej kolejności postępowania często prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń, których koszt naprawy przerasta najśmielsze wyobrażenia właściciela. Co gorsza, ubezpieczyciel często nie chce pokryć tych kosztów, przyczyny poważnych szkód doszukując się w złej organizacji naprawy samochodu.
I jeszcze jedna ważna uwaga na koniec. Niesłuszna jest powszechnie panująca opinia, że jeśli klimatyzator się uszkodzi z końcem sezonu, to naprawi się go przed latem, gdyż w zimie na pewno nie będzie potrzebny. Po pierwsze w jesieni i w zimie klimatyzator wielokrotnie się przyda do odwilgocenia szyb. Po drugie rozszczelniony klimatyzator degraduje się zdecydowanie szybciej niż napełniony i częstokroć okazuje się, że trzeba mu w czasie naprawy poświęcić o wiele więcej czasu i pieniędzy. Po trzecie w czasie jazdy samochodu wibracje i wstrząsy wybijają w łożyskach stojących w tym samym miejscu mikrowgłębienia w bieżniach, zmniejszając ich trwałość. No i po czwarte w zimie w warsztatach klimatyzacyjnych panuje mniejszy ruch, co jest nie bez znaczenia dla cen i jakości usług.
Jakie czynności powinien wykonywać kierowca w ramach bieżącej obsługi układu klimatyzacji w swoim samochodzie?
- Włączać klimatyzator przynajmniej raz na tydzień (nawet zimą), niezależnie od własnej potrzeby, gdyż wymaga tego jego budowa
- Kontrolować od czasu do czasu stan paska klinowego oraz sprawdzać, czy kompresor nie wydaje podejrzanych dźwięków, jak szum łożysk czy stuki (awaria kompresora); jego zatarcie w większości samochodów może uniemożliwić kontynuowanie jazdy, gdyż ten sam pasek klinowy napędza jeszcze kilka podzespołów, takich jak alternator, wspomaganie kierownicy itp.
- Wymieniać lub zlecać wymianę kabinowego filtra przeciwpyłowego powietrza, jeśli tylko stwierdzi pogorszenie wypływu powietrza z kanałów wentylacyjnych deski rozdzielczej
- Przy myciu samochodu poświęcić chwilę czasu na przemycie strumieniem wody chłodnicy klimatyzatora /skraplacza/ i chłodnicy wodnej silnika. Skontrolować lub zlecić kontrolę pracy wentylatorów chłodnic. Czystość chłodnic i sprawność ich wentylatorów to podstawowe warunki sprawnej pracy klimatyzatora
- Przynajmniej raz w roku odwiedzać profesjonalny serwis klimatyzacji samochodowych celem kompleksowego fachowego przeglądu klimatyzatora, a nie tylko uzupełnienia czynnika chłodniczego (może nam to zaoszczędzić dużo kłopotów i pieniędzy dzięki wcześniejszemu wykryciu stanu przedawaryjnego)
Praktyczne rady
- nie przypominajmy sobie o tym, że mamy klimatyzator w samochodzie dopiero w czerwcu, gdy na dworze jest 30*C, bo wtedy w serwisach klimatyzacji są duże kolejki Klientów i pracownicy nie nadążają z obsługą.
- unikajmy jak ognia "złotych rączek" i "lodówkowców" nie posiadających właściwych narzędzi i materiałów ani odpowiedniej wiedzy specjalistycznej. Naprawa i obsługa klimatyzacji samochodowych wymaga odpowiedniej aparatury i narzędzi. Niekompetentne, "chałupnicze" działania są najczęstszą, po wypadkach samochodowych, przyczyną uszkodzeń klimatyzatorów.